مواد و روشها
این بررسی بر روی درختان پهن برگ و سوزنی برگ كاشته شده در فضاهای سبز، جنگل كاری ها و كمربندهای سبز اطراف تهران  و كرج انجام گردیده است. به دلیل فراوانی گونه‌ها و واریته‌ها و گوناگونی حشرات و آفات هرگونه، در این بررسی حشراتی كه از اهمیت زیادی برخوردار بوده و به عنوان آفات درجه یك گونه‌های غالب در سطح شهر تهران مطرح بوده‌اند مورد جمع‌آوری و شناسایی قرار گرفتند.
برای جمع‌آوری حشرات در طول 7 سال از ابتدای فصل بهار وشروع رویش تا پایان فصل، براساس برنامه تنظیم شده گیاهان كاشته شده در پاركهای شهری، پاركهای جنگلی، لچكیها ، وسط رفیوژها، میادین، حاشیه خیابانها و جنگل كاری های اطراف شهر تهران به صورت روزانه و هفتگی مورد بازدید قرار گرفت. و ضمن نمونه‌برداری از حشرات و آفات مختلف، مسائل و مشكلات هر یك از آنها ثبت و یادداشت برداری گردید. . علاوه بر این هر دو هفته یك بار نیز از 4 پارك موجود در 4 گوشه تهران شامل پارك طالقانی در شمال (منطقه 3)، پارك زمزم در جنوب (منطقه 17)، پارك سرخه‌حصار در شرق (منطقه 13) و پارك چیتگر در غرب (منطقه 22) كه به عنوان ایستگاه‌های تحقیقاتی ثابت در نظر گرفته شده بود، بازدید و از گیاهان كاشته شده نمونه‌برداری به عمل آمد.
نمونه‌های حشرات جمع‌‌آوری شده از روی اندام های هوایی درختان پس از قراردادن در شیشه‌های محتوی سیانور و كشته شدن جهت شناسایی آماده گردید. نمونه‌ها پس از آماده سازی همراه با مشخصات كامل شامل نام جمع‌آوری كننده، تاریخ جمع‌آوری، محل نمونه‌برداری و نام گیاه میزبان كدگذاری و شماره بندی گردیدند. تعدادی از گونه‌های ناشناخته جهت شناسایی و تایید نام علمی به مراكز ذی صلاح داخل  و خارج از كشور نظیر موسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی كشور و موزه تاریخ طبیعی لندن ارسال شد.

نتایج و بحث
نتایج بررسی ها و هم‌چنین جمع‌آوری و شناسایی نمونه‌ها نشان می‌ دهد كه پوشش‌های عمده شهر تهران و آفات مهمی كه روی این پوشش ها مشاهده شده است به ترتیب زیر است:
الف) نارون ـ این گونه تقریباً در كلیه نقاط شهر تهران كاشته شده است كه مهم ترین آفات آن به قرار زیر است:

1ـ سوسك برگ خوار نارون (Ggalerocella luteola Schrank
2ـ زنبور مینوز برگ نارون (Fenusa ulmi Sund)
3ـ پروانه برگ خوار نارون Bucculatrix almella) )
4ـ پوست خوار بزرگ نارون Scolytus scolytus Fabr))ٍ
5ـ پوست خوار كوچك نارون (Scolytus multistriatus Marsh)
سایر آفات نارون در شهر تهران شامل چوب خوار نارون احتمالاً با نام علمی Ospheronteria coerolescence از خانواده cerambycidae در مناطق 1 و 7 ، شته گالزای نارون، كنه تار عنكبوتی نارون (Tetranychus urticae) كنه گال نمدی Eriophyes sp.) ،  ) شته معمولی نارون و شپشك خونی نارون می‌باشند.
ب) چنار ـ بعد از نارون، درخت چنار از پوشش های عمده و مهم فضای سبز شهر تهران می‌باشد، این گیاه در سالهای اخیر دچار بعضی از آفات به قرار زیر گردیده است :
1ـ پروانه چوب خوار مینوز برگ چنار (Lithocolletis platani L.)
2ـ پروانه چوب خوار (Aeolestes sarta Solsky).
 علاوه بر دو آفت ذكر شده پوس تخوار خانواده (  scolytidae )، سوسك سرشاخه‌دار (Ospherontena Coerolescense) در خیابان هویزه (منطقه 7) ، زنجرك سفید روی پا جوش ها، شاخه‌های جانبی و چنارهای جوان در سراسر تهران به ویژه پارك گلچین (منطقه 8) ، شپشك چنار (منطقه 3) و كنه دو نقطه ای (Tetranychus urticae) از آفات دیگر این درخت در تهران به حساب می‌آیند.
ج) زبان گنجشك
1ـ پسیل گالی زبان گنجشك (Psyllopsis fraxini L.)
2ـ گال رگبرگ میانی (Dasyneura sp.)
3ـ برگ خوار زبان گنجشك
د) افرا
در سالهای اخیر درختان افرای شبه چناری ، افرا سیاه و افرا ابلق در فضای سبز شهر تهران جایگاه خاصی پیدا كرده‌اند. لیكن در پاره‌ای از مناطق شهری چوب خوار معروف به پروانه فری یا كرم خراط (Zeuzera pyrina L.) به این درختان آسیب جدی وارد نموده و باعث خشك شدن و از بین رفتن آنها می شود. علاوه بر آفت مذكور، آفاتی نظیر كنه دو نقطه‌ای روی افرا شبه چناری در مناطق شمالی شهر و شته افرا شبه چناری درمناطق 1 و 3 و پروانه برگ خوار افرا جزء آفات مهم این درختان ذكر میشوند.
ه ـ اقاقیا
در روی درختان اقاقیای معمولی و اقاقیای چتری در فضاهای سبز شهری دو گونه شته و یك گونه بذر خوار مشاهده می‌شود كه چندان اهمیت نداشته و نیاز به مبارزه خاصی نمی‌باشد.
و ـ كاج تهران
مهمترین آفت درختان كاج در مناطق شهری شپشك كاج (  (Leucaspis pusilla می‌باشد. این آفت در فضای سبز پارك المهدی (منطقه 9)،‌ پارك‌های بهاران، الهادی، زمزم، صالحان، معلم و ابوذر (منطقه 17) و پارك جنگلی لویزان (منطقه 4) به وفور مشاهده می‌شود.
ز ـ سایر سوزنی برگان
مهم ترین آفت دیده شده در این درختان شپشكهای آردآلود Psendococcus spp.) ) می‌باشد كه به عنوان نمونه در بوستان های بهاران، الهادی و زمزم (منطقه 17)، شهید آوینی و والفجر (منطقه 14) و منطقه 1 شهرداری تهران از عمده‌ترین مشكلات پوشش‌های گیاهی به حساب می‌آید. كنه، شته سدروس، شته سرو نقره ای، شته سرو طبری و كنه كامسپاریس نیز از آفات سایر سوزنی برگان در فضای سبز شهر تهران به حساب می‌آید.

منابع مورد استفاده :
1ـ امید ، ر، 1374 . بررسی بیولوژی شپشك كاج، پایان نامه كارشناسی ارشد رشته حشره شناسی كشاورزی. دانشگاه تهران، دانشكده كشاورزی. 84 صفحه.
2ـ بهداد ، ا، 1366. آفات و بیماری های درختان و درختچه های جنگلی و گیاهان زینتی ایران. چاپ نشاط ، اصفهان، 807 صفحه.
3ـ زارع، ح، 1380. گونه‌های بومی و غیربومی سوزنی برگ در ایران. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 271 ، 498 صفحه.
4ـ صفوی ، م، 1372. شپشكهای آردآلود. فصلنامه علمی فضای سبز، سال اول، شماره 2: 77ـ 75 .
5ـ عبائی، م، 1378. آفات درختان ودرختچه‌های جنگلی و غیرمثمر ایران. سازمان تحقیقات آموزش و ترویج كشاورزی ، 178 صفحه

مجری طرح : محمود محمدی ، حمید یارمند، محمد ابراهیم فراشیانی
كارشناسان ارشد حشره شناسی كشاورزی ـ عضو  هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع.